I. Giới thiệu

1.1 Nền kinh tế số của châu Phi

Khi nền kinh tế số toàn cầu phát triển nhanh chóng, châu Phi đứng trước ngã rẽ nơi biến đổi số là chìa khóa để thúc đẩy sự thay đổi kinh tế và phát triển bền vững. Châu Phi, với diện tích hơn 30 triệu km vuông và dân số vượt quá 1,4 tỷ vào năm 2022, giàu tài nguyên thiên nhiên. Theo thống kê của Ngân hàng Thế giới, GDP của châu Phi vào năm 2022 ước khoảng 2,98 nghìn tỷ đô la, duy trì tỷ lệ tăng trưởng hàng năm trên 3%. Trong khi đó, một báo cáo của Endeavor ước tính rằng nền kinh tế số của lục địa này vào năm 2022 được định giá khoảng 115 tỷ đô la, chiếm 3,86% GDP. Đến năm 2050, con số này dự kiến sẽ đạt 712 tỷ đô la. So với nền kinh tế số của châu Á chiếm hơn 30% GDP của mình vào năm 2022. Điều này cho thấy tiềm năng rất lớn cho sự phát triển trong nền kinh tế số của châu Phi.

Nền kinh tế số bao gồm nhiều lĩnh vực, bao gồm tài chính số, thương mại số và giáo dục số. Tài chính số, kết hợp các dịch vụ tài chính truyền thống với công nghệ số, đặc biệt quan trọng tại châu Phi, nơi mà tới 66% dân số vẫn chưa có tài khoản ngân hàng. Trên khắp lục địa, cá nhân và doanh nghiệp đối mặt với thách thức trong việc tiếp cận dịch vụ thanh toán, vay mượn, tiết kiệm và bảo hiểm. Tuy nhiên, số lượng công ty fintech tại châu Phi đã tăng mạnh trong những năm gần đây. Năm 2017, các công ty fintech châu Phi huy động gần 200 triệu đô la và vào năm 2018, 10 công ty fintech hàng đầu đã thu về gần 300 triệu đô la. Đến năm 2019, các khoản đầu tư trong một giao dịch vượt quá 5 triệu đô la đã lên tới hơn 580 triệu đô la. Các lĩnh vực nóng nhất trong ngành tài chính số của châu Phi bao gồm thanh toán di động (ví điện tử), cho vay trực tuyến và chuyển tiền trực tuyến. Việc bao gồm tài chính, mục tiêu là sử dụng công nghệ số để phổ cập giải quyết vấn đề tiếp cận dịch vụ tài chính, đề xuất một trong những cơ hội lớn nhất trong ngành số của châu Phi.

Phân phối các công ty Fintech lớn tại Châu Phi (Nguồn: Trạm quan sát Kỹ thuật số Châu Phi, Briter Bridges)

Theo dữ liệu từ Statista, quy mô thanh toán di động ở châu Phi dự kiến sẽ vượt 195 tỷ USD vào năm 2024, tăng hơn gấp đôi so với năm 2020. Thị trường dự kiến sẽ duy trì tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) hai con số và tiếp tục mở rộng lên 314,8 tỷ USD vào năm 2028. Trong hai năm qua, nhiều quốc gia châu Phi đã đạt được mức cao kỷ lục về khối lượng thanh toán điện tử. Chẳng hạn, dữ liệu từ Ngân hàng Trung ương Nigeria cho thấy các giao dịch tiền di động ở nước này đã tăng gấp đôi vào năm 2020, đạt khoảng 800 triệu giao dịch. Tương tự, ở Nam Phi, thương mại trực tuyến tăng khoảng 40% từ năm 2020 đến năm 2021. Thanh toán kỹ thuật số đang nhanh chóng trở thành một phương thức thanh toán thống trị trên khắp lục địa châu Phi. Vào năm 2023, 17% người tiêu dùng châu Phi sử dụng dịch vụ thanh toán kỹ thuật số hàng ngày, trong khi 48% sử dụng chúng hàng tuần.48%。

Quy mô thị trường thanh toán kỹ thuật số châu Phi (Nguồn: Statista)

Mobile money hiện đang là hình thức thanh toán kỹ thuật số nổi bật và phát triển nhanh nhất tại châu Phi. Theo báo cáo “Tình hình ngành công nghiệp về Mobile Money” của GSMA, số tài khoản mobile money đã đăng ký tại châu Phi đạt 856 triệu vào năm 2023, chiếm 49% tổng số tài khoản đăng ký trên toàn cầu. Châu Phi đã thêm 136 triệu tài khoản mới, chiếm hơn 70% tổng tăng trưởng tài khoản trên toàn cầu, biến nó thành nguồn gốc chính của sự phát triển mobile money trên toàn thế giới.

Hiện nay, châu Phi có khoảng 169 dịch vụ tiền di động, bao gồm các nền tảng phổ biến như M-PESA, Airtel Money, Orange Money, MTN Mobile Money, Ecocash và Tigo Pesa. Các nền tảng này cho phép người dùng tiết kiệm, chuyển khoản và nhận tiền bằng điện thoại di động của họ, cung cấp một sự lựa chọn thuận tiện thay thế cho ngân hàng truyền thống, đặc biệt là ở những khu vực có cơ sở hạ tầng ngân hàng hạn chế. Ngoài việc cải thiện sự bao gồm tài chính và truy cập đến các dịch vụ số khác, việc áp dụng, sử dụng và phát triển tiền di động cũng đã đóng góp một cách đáng kể vào sự phát triển kinh tế toàn cầu của châu Phi. Ở châu Phi dưới Sahara, tiền di động đã đóng góp hơn 150 tỷ đô la vào sự phát triển GDP, với tỷ lệ đóng góp là 3,7%. Ở Đông Phi, tỷ lệ đóng góp vào sự phát triển GDP còn cao hơn, là 5,9%.

Đóng góp của tiền di động vào GDP ở các khu vực khác nhau (Nguồn dữ liệu: GSMA)

Thương mại số, còn được gọi là thương mại điện tử, đối mặt với những thách thức tại Châu Phi do hạ tầng không đủ, phát triển muộn và hệ thống chưa hoàn chỉnh. Tuy nhiên, dân số đông đúc, tỷ lệ thanh niên cao và tiềm năng phát triển rộng lớn của lục địa này đã thu hút một lượng lớn nhà đầu tư quốc tế. Theo Statista, thị trường thương mại điện tử của Châu Phi dự kiến ​​sẽ tạo ra 49,02 tỷ đô la doanh thu bán lẻ trực tuyến vào năm 2023, với tỷ lệ tăng trưởng hàng năm gần 14%. Đến năm 2027, số người dùng thương mại điện tử ở Châu Phi có thể tăng lên đến 600 triệu người, với tỷ lệ thâm nhập là 44,3%. Sự mở rộng này mang lại nhiều lợi ích, bao gồm tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm và cải thiện việc tiếp cận hàng hóa và dịch vụ ở các vùng nông thôn xa xôi.

Ngành công nghiệp thương mại điện tử ở châu Phi đang tái định nghĩa chuỗi cung ứng truyền thống và mô hình kinh doanh. Ví dụ, Twiga Foods của Kenya trực tiếp từ các nhà nông sản phẩm và giao hàng một cách hiệu quả đến các nhà bán lẻ đô thị, đơn giản hóa chuỗi giá trị nông nghiệp. MaxAB của Ai Cập là một nền tảng kết nối các nhà bán lẻ thực phẩm và tạp hóa với các nhà cung cấp trong những khu vực thiếu dịch vụ. Những đổi mới này gia tăng đa dạng cho các giải pháp thương mại điện tử của châu Phi. Ngoài ra, Hệ thống thanh toán và giải quyết chuyển tiền toàn châu Phi (PAPSS) giúp tiến hành giao dịch thanh toán trên khắp châu Phi mà không phụ thuộc vào ngân hàng trung gian bên ngoài lục địa. Với hơn 10 quốc gia và ngân hàng thương mại áp dụng PAPSS, ngành công nghiệp thương mại điện tử sẽ trải qua sự phát triển đáng kể.

Hơn nữa, nền kinh tế kỹ thuật số đóng một vai trò quan trọng trong các lĩnh vực truyền thống khác nhau như hậu cần, nông nghiệp, giáo dục, năng lượng và giao thông vận tải. Nó thúc đẩy cả phát triển kinh tế và công nghệ, tăng cường tính toàn diện và thúc đẩy đổi mới. Ví dụ, ở Lagos của Nigeria và Nairobi của Kenya, các công ty như Kobo360 và Lori Systems đã giới thiệu công nghệ kỹ thuật số vào thị trường vận tải đường bộ truyền thống. Điều này đã cải thiện hiệu quả và độ tin cậy của toàn bộ quá trình đồng thời giảm tỷ lệ xe tải không tải, dẫn đến tăng thu nhập từ 50% trở lên cho hầu hết các tài xế cộng tác với các nền tảng này. Trong quá khứ, các yếu tố như thiếu giáo viên, học phí, khoảng cách giới tính, lo ngại về an toàn, khoảng cách xa đến trường và hạn chế sử dụng điện thoại thông minh là những rào cản lớn đối với giáo dục ở châu Phi. Để giải quyết những thách thức này, công ty edtech Kenya Eneza Education cung cấp dịch vụ thông qua USSD và SMS cho người dùng có điện thoại phổ thông. Theo trang web chính thức của mình, cơ sở người dùng của Eneza Education đã tăng lên 4,9 triệu, gửi hơn 1 triệu tin nhắn mỗi ngày, với sinh viên trả lời hơn 10 triệu câu hỏi và hỏi hơn 1 triệu câu hỏi tích lũy.

1.2 Stablecoins

1.2.1 Thị trường Stablecoin tại Châu Phi

Sự áp dụng của tiền điện tử tại châu Phi đang trải qua sự phát triển nhanh chóng. Theo một báo cáo của Chainalysis, Nigeria đứng thứ hai trên toàn cầu trong chỉ số áp dụng tiền điện tử, chỉ sau Ấn Độ và vượt qua các quốc gia như Hoa Kỳ và các quốc gia phương Tây khác. Stablecoins đóng vai trò quan trọng trong sự áp dụng của tiền điện tử này. Từ tháng 7 năm 2022 đến tháng 6 năm 2023, giá trị các giao dịch tiền điện tử tại châu Phi dưới sa mạc đạt 117,1 tỷ đô la, trong đó stablecoins chiếm hơn 50% tất cả tài sản, vượt xa BTC, ETH và các loại tiền điện tử khác.

Khối lượng giao dịch hàng tháng của tiền điện tử theo loại tài sản tại Châu Phi dưới sa mạc, 2023 (Nguồn: Chainalysis)

Lấy Nigeria, nền kinh tế tiền điện tử lớn nhất châu Phi, làm ví dụ, vào năm 2022, Ngân hàng Trung ương Nigeria tuyên bố kế hoạch để thiết kế lại đồng tiền pháp lý của họ (NAIRA) và phát hành tiền giấy mới để chống lạm phát và tăng sự kiểm soát đối với nguồn tiền. Thật không may, tình trạng thiếu tiền mặt kết quả đã gây áp lực lớn cho người dân không có tài khoản ngân hàng vào đầu năm 2023. Môi trường kinh tế không ổn định này ở Nigeria đã thúc đẩy nhiều công dân tìm kiếm các phương án tài chính khác, dẫn đến sự gia tăng nắm giữ tiền điện tử, đặc biệt là stablecoin.

Số lượng Bitcoin và stablecoin nhận được bởi các sàn giao dịch Nigeria (Nguồn: Chainalysis）

1.2.2 Ứng dụng Stablecoin tại Châu Phi

a. Chuyển tiền

Trong những thập kỷ qua, số tiền chuyển tiền về châu Phi đã tăng đều đặn, nhưng người dân châu Phi vẫn phải đối mặt với chi phí chuyển tiền cao. Theo Chương trình Phát triển Liên Hiệp Quốc (UNDP), trong quý 2 năm 2022, chi phí chuyển 200 đô la vào châu Phi lên đến 7,8%, cao hơn đáng kể so với trung bình toàn cầu từ 4% đến 6,4%. Sử dụng tiền điện tử cho việc chuyển tiền có thể giảm thiểu đáng kể các chi phí này - đôi khi chỉ còn một phần hai mươi so với các phương pháp truyền thống. Ví dụ, SureRemit của Nigeria thu phí từ 0% đến 2% cho việc chuyển tiền. Ngoài ra, việc sử dụng stablecoin cho việc chuyển tiền có thể giúp tránh các thiệt hại tiềm năng từ biến động giá tài sản. Các nền tảng tiền điện tử châu Phi như Paxful, BuyCoins, Luno và Quidax đã chứng kiến một sự tăng đáng kể trong giao dịch stablecoin cho mục đích chuyển tiền gần đây.

Chi phí chuyển tiền (Nguồn: UNDP)

b. Giao dịch qua biên giới

Sử dụng stablecoins cho thương mại xuyên biên giới mang lại lợi ích về phí thấp và thời gian giao dịch nhanh. Trong thương mại xuyên biên giới truyền thống, ngân hàng đóng vai trò quan trọng. Tuy nhiên, vì ngành thương mại của Châu Phi chủ yếu là các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs), sự kiểm toán quy định tăng, quản lý rủi ro, yêu cầu KYC (biết Khách hàng của bạn) và rủi ro tỷ giá đã dẫn đến suy giảm hoạt động thương mại được hỗ trợ bởi ngân hàng. Ngoài ra, hạ tầng tài chính chưa phát triển của Châu Phi thường phụ thuộc vào các ngân hàng quốc tế, hạn chế tăng trưởng thương mại. Stablecoins, kết hợp với hợp đồng thông minh dựa trên blockchain, có thể hiệu quả đối phó với những thách thức này.

c. Bao gồm Tài chính

Theo Chương trình Phát triển Liên Hiệp Quốc (UNDP), tính đến năm 2021, khoảng 60% dân số từ 15 tuổi trở lên ở châu Phi dưới xích đạo chưa có tài khoản ngân hàng (so với tỷ lệ trung bình toàn cầu là 26%). Tỷ lệ phụ nữ không có tài khoản ngân hàng cao hơn nam giới 12%. Về mật độ cơ sở hạ tầng tài chính, châu Phi có trung bình chỉ 4,5 ngân hàng thương mại cho mỗi 100.000 người, thấp hơn đáng kể so với tỷ lệ trung bình toàn cầu là 10,8.

Nhiều nhà cung cấp dịch vụ tiền điện tử đang tích hợp tài nguyên từ nhiều ngành công nghiệp khác nhau để cung cấp các dịch vụ toàn diện hơn cho những người thiếu quyền truy cập tài chính cơ bản. Ví dụ, SureRemit của Nigeria không chỉ cung cấp dịch vụ chuyển tiền và chuyển tiền mà còn hợp tác với hơn 1.000 nhà bán lẻ trên toàn cầu, cho phép người dùng mua hàng, thanh toán học phí, thanh toán hóa đơn tiện ích và quyên góp thông qua các giải pháp thanh toán dựa trên blockchain. Cách tiếp cận này giải quyết những thách thức mà dân số không có tài khoản ngân hàng đang phải đối mặt.

Ngoài ra, dữ liệu thống kê cho thấy mối quan hệ nghịch đảo rõ ràng giữa sở hữu tài khoản tiền di động và tỷ lệ người lớn chưa bao giờ có tài khoản tài chính. Các nước có tỷ lệ sở hữu tài khoản tiền di động cao hơn thể hiện sự bao gồm tài chính lớn hơn.

Tiền điện tử cải thiện sự bao gồm tài chính (Nguồn: UNDP)

d. Bảo tồn giá trị và bảo vệ chống lạm phát

Nhiều quốc gia Châu Phi đã phải chịu đựng suy thoái kinh tế kép có tỷ lệ lạm phát cao trong thời gian dài, thường ở mức đôi chữ số, vượt xa so với trung bình toàn cầu. Tiền tệ của những quốc gia này đối diện với sự suy giảm liên tục và nghiêm trọng. Tình hình trở nên tồi tệ hơn sau đại dịch COVID-19. Năm 2021, do khủng hoảng chuỗi cung ứng và thiếu hụt tài nguyên, tỷ lệ lạm phát tổng thể ở Châu Phi cận Sahara tăng 3%.

Sử dụng stablecoins ràng buộc với đô la Mỹ hoặc tài sản ổn định khác như một nguồn dự trữ có thể hiệu quả đối phó với vấn đề này. Stablecoins cung cấp một phương pháp bảo vệ chống lại sự suy giảm của tiền tệ địa phương, cung cấp một nguồn giá trị ổn định hơn. Hiện nay, nhiều sàn giao dịch tập trung lớn đã cung cấp dịch vụ tiết kiệm stablecoin cho người dùng châu Phi, cho phép họ bảo toàn giá trị của tài sản trong một môi trường kinh tế biến động.

Tỷ lệ lạm phát ở một số quốc gia châu Phi cận Sahara được lựa chọn (Nguồn: UNDP)

1.2.3 Các Đồng Tiền Ổn Định Chính ở Châu Phi

Ở châu Phi, một số stablecoin phổ biến được sử dụng:

a. Tether (USDT): Hiện nay, USDT là stablecoin lớn nhất về vốn hóa thị trường (trên 110 tỷ đô la), USDT là stablecoin phổ biến nhất tại Châu Phi và toàn cầu. Theo Christopher Maurice, người sáng lập Yellow Card, sàn giao dịch tiền điện tử hàng đầu tại Châu Phi, USDT trên mạng lưới Tron là một trong những loại tiền điện tử phổ biến nhất tại Châu Phi. Nhiều người Châu Phi thích sử dụng stablecoin như USDT, mà giá trị được giữ chặt với đô la Mỹ, trên mạng lưới chi phí thấp như Tron để tránh lạm phát trong nước.

b. Mã đồng Stablecoin theo đồng USD (USDC): USDC là đồng Stablecoin thứ hai theo giá trị vốn hóa thị trường, được phát hành bởi Circle. Giống như USDT, USDC đang mở rộng hoạt động tại châu Phi. Vào tháng 1 năm 2024, Coinbase đã hợp tác với Yellow Card để mở rộng danh mục sản phẩm của mình vào 20 quốc gia châu Phi mới, tập trung vào việc tăng cường việc sử dụng USDC. Động thái này sẽ giúp hàng triệu người dùng tiếp cận USDC và thực hiện các giao dịch nhanh chóng, đáng tin cậy và tiết kiệm chi phí thông qua Coinbase và Yellow Card trên mạng L2 Base phi tập trung, mở.

c. WSPN USD (WUSD): Được phát hành bởi công ty cơ sở hạ tầng stablecoin WSPN, WUSD nhằm mục tiêu cung cấp một giải pháp thanh toán an toàn, hiệu quả và minh bạch hơn bằng việc thiết lập một hệ thống tuân thủ toàn cầu và một hệ sinh thái thanh toán mới. Vào tháng 7 năm 2024, WSPN đã hình thành một đối tác chiến lược với CanzaFinance, một công ty fintech tiên phong tại châu Phi. Việc tích hợp WUSD với hệ sinh thái của CanzaFinance cho phép người dùng tiến hành các giao dịch tài chính khác nhau, bao gồm chuyển tiền, thanh toán và tiết kiệm, và tận hưởng việc trao đổi liền mạch giữa WUSD và các loại tiền tệ phi tập trung châu Phi, từ đó thúc đẩy việc áp dụng tài sản thực (RWA) và các giải pháp tài chính phi tập trung (DeFi) trong các thị trường mới nổi như châu Phi.

d. PayPal USD (PYUSD): PYUSD là một stablecoin bám dặm vào đô la Mỹ được phát hành bởi PayPal, nền tảng thanh toán bên thứ ba lớn nhất thế giới.

e. Celo USD (CUSD): CUSD là một stablecoin bám giá đô la Mỹ được phát hành bởi Celo. Khác với những stablecoin đã đề cập, CUSD được bảo đảm chủ yếu bằng các loại tiền điện tử, bao gồm BTC, ETH và Celo. Vào năm 2023, Celo hợp tác với Opera để ra mắt ví stablecoin MiniPay, được quảng cáo ban đầu tại Nigeria. Ví này được tích hợp với Opera Mini, một trình duyệt di động, và nhằm mục đích giúp người dùng internet di động châu Phi truy cập các sản phẩm Web3. Dịch vụ thanh toán di động của Opera, OPAY, cũng là một nhà cung cấp quan trọng tại châu Phi với hơn 35 triệu người dùng đăng ký.

1.2.4 Sự khác biệt vùng miền

Nền kinh tế số ở châu Phi thể hiện sự chênh lệch vùng lãnh thổ đáng kể. Đến năm 2023, có 856 triệu tài khoản tiền di động trên toàn lục địa, với khối lượng giao dịch lên tới 919 tỷ đô la. Đông Phi và Tây Phi dẫn đầu trong việc phát triển tiền di động, với số tài khoản hoạt động ở các khu vực này chiếm 85% tổng số tại châu Phi và khối lượng giao dịch chiếm 90,8%. Lịch sử, các quốc gia Đông Phi đã có cơ sở hạ tầng ban đầu mạnh mẽ hơn, trong khi các quốc gia Tây Phi đã chứng kiến sự tăng trưởng nhanh nhất trong thập kỷ qua.

Tổng quan về tiền di động châu Phi năm 2023 (Nguồn: GSMA)

Phần trăm Khu vực của Tài khoản Di động Thanh toán Hoạt động tại Châu Phi (2013–2023) (Nguồn: GSMA)

a. Tây Phi: Ở các quốc gia Tây Phi như Nigeria, Ghana và Senegal, nền kinh tế tiền điện tử đang phát triển nhanh chóng. Theo cuộc khảo sát của Statista năm 2020, 32% người Nigeria đã sử dụng hoặc sở hữu tiền điện tử, tỷ lệ cao nhất trên toàn cầu. Nigeria cũng là quốc gia châu Phi dẫn đầu về tiếp nhận tiền điện tử vào năm 2023, với hơn 56 tỷ đô la nhận được. Điều này một phần là do sự suy giảm của Naira Nigeria và Cedi Ghana, lạm phát nội địa cao, và nhu cầu mạnh mẽ về tài sản ổn định, an toàn được gắn với đô la Mỹ. Ngoài ra, Nigeria, với dân số và nền kinh tế lớn nhất châu Phi, chiếm 38% dòng chảy chuyển tiền tại châu Phi cận Sahara, tạo ra nhu cầu chuyển tiền và thanh toán đáng kể.

b. Đông Phi: Các quốc gia Đông Phi như Kenya, Tanzania và Mauritius cũng hoạt động tích cực trong không gian tiền điện tử. M-Pesa, nền tảng thanh toán di động lớn nhất của Kenya, cho phép người dùng thực hiện thanh toán vượt biên, vay tiền ngắn hạn, thanh toán lương, thanh toán hóa đơn và quản lý tài sản thông qua điện thoại di động và mạng lưới. Điều này đã cải thiện đáng kể trải nghiệm tài chính cho những người thiếu dịch vụ tài chính truyền thống, từ đó gián tiếp nâng cao chất lượng sống và điều kiện kinh tế chung của Kenya.

c. Miền Nam Châu Phi: Ở miền Nam Châu Phi, đặc biệt là ở Nam Phi, ngành công nghiệp tiền điện tử đã trải qua sự phát triển nhanh chóng. Ngoài việc cung cấp các lựa chọn chuyển tiền rẻ hơn và nhanh hơn, cơ sở hạ tầng tài chính phát triển tốt của Nam Phi có nghĩa là hơn 80% dân số có tài khoản ngân hàng, và có mức độ hiểu biết tài chính tương đối cao. Việc sử dụng tiền điện tử và stablecoin ở khu vực này tập trung hơn vào việc đầu tư. Một nghiên cứu của sàn giao dịch tiền điện tử KuCoin cho thấy khoảng 22% dân số lớn tuổi Nam Phi (7,6 triệu người) là nhà đầu tư tiền điện tử, với nhiều người ưa thích tài sản kỹ thuật số là phương pháp tiết kiệm chính để đạt được lợi suất ổn định.

1.2.5 Triển vọng tăng trưởng

Sự tăng trưởng nhanh chóng của thương mại điện tử, sự áp dụng rộng rãi của dịch vụ số, sự phát triển cách mạng trong thanh toán di động, và sự phát triển không đồng đều qua các quốc gia châu Phi đều đã định đạng vai trò của stablecoins trong nền kinh tế số và hệ thống tài chính của châu Phi.

• Bùng nổ thương mại điện tử: Thị trường thương mại điện tử của châu Phi đang phát triển với tốc độ phi thường, dự kiến sẽ đạt 939,8 tỷ đô la vào năm 2030. Các nền tảng địa phương như Jumia (công ty công nghệ châu Phi đầu tiên được niêm yết trên NYSE) và Konga đang tăng lên, trong khi những gã khổng lồ quốc tế như Amazon cũng đang xâm nhập đáng kể vào thị trường châu Phi. Sự tăng trưởng này phần lớn được thúc đẩy bởi cổ tức nhân khẩu học của châu Phi, với lục địa này là một trong những khu vực phát triển nhanh nhất về dân số. Dân số hiện tại của châu Phi vượt quá 1,2 tỷ người và dự kiến sẽ đạt 2,5 tỷ người vào năm 2050. Cơ sở dân số lớn này cung cấp tiềm năng tiêu dùng to lớn. Tỷ lệ người trẻ cao, sự thâm nhập internet ngày càng tăng và chuyển đổi thói quen tiêu dùng sang mua sắm trực tuyến tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển thương mại điện tử. Ngoài ra, các khoản đầu tư đáng kể vào cơ sở hạ tầng internet của các chính phủ châu Phi và các doanh nghiệp tư nhân đã cải thiện vùng phủ sóng cáp quang và mạng di động. Sự phổ biến của điện thoại thông minh cũng đang tăng tốc, với người dùng điện thoại thông minh ở châu Phi dự kiến sẽ đạt 675 triệu vào năm 2025. Sự thành công của các nền tảng thanh toán di động như M-Pesa của Kenya đã thúc đẩy hơn nữa việc áp dụng thanh toán không dùng tiền mặt. Hệ thống thanh toán nâng cao đã cải thiện sự tiện lợi và bảo mật của mua sắm trực tuyến, thúc đẩy tăng trưởng thương mại điện tử.
• Thanh toán kỹ thuật số: Hiện nay châu Phi có 1,22 tỷ người dùng mạng di động, với 676 triệu người dùng smartphone (55,32%). Các nền tảng thanh toán di động lớn như M-PESA, Airtel Money, Orange Money và MTN Mobile Money rất phổ biến, cung cấp các dịch vụ tài chính thuận tiện và đáp ứng nhu cầu của những người không có tài khoản ngân hàng. Giá trị thị trường thanh toán kỹ thuật số của châu Phi dự kiến sẽ tăng lên 314,8 tỷ đô la vào năm 2028.
• Tăng trưởng trong các dịch vụ kỹ thuật số khác: Giáo dục trực tuyến và y tế từ xa cũng đang mở rộng nhanh chóng. Theo Expert Market Research, thị trường e-learning của châu Phi dự kiến sẽ đạt 20,35 tỷ USD vào năm 2028, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 39,2% từ năm 2023 đến năm 2028. Sự tăng trưởng này được thúc đẩy bởi nhu cầu ngày càng tăng đối với các giải pháp giáo dục và đào tạo trực tuyến, việc sử dụng thiết bị di động ngày càng tăng và các sáng kiến của chính phủ nhằm thúc đẩy giáo dục kỹ thuật số. Thị trường chăm sóc sức khỏe ở châu Phi dự kiến sẽ tăng trưởng với tốc độ hàng năm là 8,3%, đạt 259 tỷ USD vào năm 2025. Sự gia tăng nhanh chóng của các giải pháp y tế kỹ thuật số, chẳng hạn như ứng dụng y tế di động, dịch vụ y tế từ xa và hệ thống hồ sơ sức khỏe điện tử, cung cấp những cách thức mới để cải thiện khả năng tiếp cận và chất lượng chăm sóc sức khỏe.
• Thách thức kinh tế: Mặc dù nền kinh tế số đang phát triển nhanh chóng, châu Phi đối mặt với những thách thức như tỷ lệ lạm phát cao, biến động tiền tệ, phạm vi dịch vụ ngân hàng thấp và cơ sở hạ tầng tài chính yếu. Stablecoins cung cấp một phương tiện trao đổi tương đối ổn định, giúp cá nhân và doanh nghiệp châu Phi vượt qua những thách thức kinh tế này.

2. Làm thế nào Stablecoins hỗ trợ nền kinh tế số châu Phi

Stablecoin được thiết kế để duy trì giá trị tương đối ổn định, với các ví dụ được lưu hành rộng rãi như USDT và USDC được gắn kết với đô la Mỹ. Với việc đô la Mỹ là đồng tiền quan trọng nhất trong thương mại toàn cầu và duy trì sự ổn định tổng thể so với các đồng tiền quốc gia chính, việc sử dụng stablecoin gắn kết đô la có thể hiệu quả giảm thiểu rủi ro biến động tiền tệ ở các quốc gia châu Phi. Do chính sách tiền tệ bất ổn và lạm phát cao, nhiều đồng tiền châu Phi đã trong xu hướng mất giá dài hạn so với đô la.

Nâng cao Thương mại và Tài chính vượt biên giới

Trong thương mại xuyên biên giới truyền thống, ngân hàng đóng vai trò quan trọng bằng cách cung cấp các dịch vụ như thanh toán, tài trợ thương mại, quản lý rủi ro và giao dịch ngoại hối. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) chiếm ưu thế trong hoạt động kinh tế và thương mại xuyên biên giới ở các nước châu Phi, làm cho tài trợ thương mại trở thành điều cần thiết đối với nhà nhập khẩu và xuất khẩu. Lịch sử cho thấy, tài trợ thương mại thông qua ngân hàng đã chiếm trung bình 40% tổng số thương mại của châu Phi trong thập kỷ qua. Tuy nhiên, yêu cầu nghiêm ngặt về KYC, chống rửa tiền và quy định vốn dựa trên rủi ro đã dẫn đến sự suy giảm ổn định trong tài trợ thương mại được hỗ trợ bởi ngân hàng, gây ra sự thiếu hỗ trợ không cân xứng cho SMEs. Các yếu tố bổ sung như hạn chế thanh khoản, rủi ro về tiền tệ, rủi ro tín dụng, chi phí về thời gian và tiền tệ cũng đặt ra thách thức cho tài trợ thương mại tại châu Phi.

Stablecoins có thể giải quyết các vấn đề này một cách đáng kể bằng cách tạo điều kiện thanh toán tức thì thông qua công nghệ blockchain, giúp chuyển khoản vốn nhanh chóng hơn giữa chuỗi cung ứng, người mua, các công ty vận chuyển và người bán. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia thương mại xuyên biên giới có thể nhanh chóng nhận được vốn từ ngân hàng và các tổ chức tài chính khác, đảm bảo tính thanh khoản. Stablecoins như USDT và USDC đã được báo cáo được sử dụng trong thương mại quốc tế bởi các doanh nghiệp nhỏ và vừa châu Phi. Hơn nữa, các hệ thống tài chính phi tập trung (DeFi) dựa trên stablecoins cung cấp các sản phẩm và dịch vụ tài chính tương đối trưởng thành, chẳng hạn như cho vay và tiền gửi. Tiềm năng tài trợ thương mại chưa được khai thác này có thể khuyến khích các doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia nhiều hơn vào các cơ hội thương mại trong khu vực châu Phi và khu vực trong các thực thể như ECOWAS, SADC và IGAD.

Tích hợp với thanh toán di động

Việc tích hợp các ứng dụng stablecoin với các nền tảng thanh toán di động hiện có có thể cải thiện hiệu quả giao dịch và giảm chi phí. Việc sử dụng stablecoin giảm đáng kể chi phí và thời gian thanh toán, đây là một điểm hấp dẫn đáng kể đối với người dùng. Ngoài ra, nó còn nâng cao sự bao gồm tài chính bằng cách cung cấp truy cập vào các dịch vụ tài chính rộng cho các dân số không có tài khoản ngân hàng thông qua stablecoin và các hệ thống DeFi được xây dựng trên nền tảng này.

Cải thiện Dịch vụ Kỹ thuật số

Các đặc điểm giao dịch rẻ và nhanh chóng của stablecoins có thể tăng cường các khía cạnh khác nhau của dịch vụ kỹ thuật số, dẫn đến sự tăng trưởng người dùng. Trong việc thanh toán nhỏ, stablecoins giảm chi phí giao dịch, làm cho các giao dịch nhỏ hơn kinh tế hơn. Điều này đặc biệt quan trọng ở châu Phi, nơi các phương thức thanh toán truyền thống rất tốn kém, và tốc độ giao dịch nhanh cho phép thanh toán gần như tức thì - một yếu tố quan trọng cho các kịch bản thanh toán nhỏ mà người dùng ưa thích giao dịch liền mạch.

Trong dịch vụ đăng ký, stablecoins có thể đơn giản hóa quy trình thanh toán bằng cách cho phép người dùng thiết lập thanh toán tự động một lần, tránh cần phải thực hiện giao dịch thủ công mỗi lần. Điều này đặc biệt hữu ích đối với người dùng châu Phi có thể ưu tiên hoạt động trên thiết bị di động. Ngoài ra, stablecoins giảm rủi ro thất bại thanh toán do biến động tiền tệ, đảm bảo dịch vụ cung cấp đều đặn. Stablecoins cũng có thể được sử dụng cho các dịch vụ kỹ thuật số khác như mua sắm trong trò chơi, giáo dục trực tuyến và dịch vụ y tế, mang lại trải nghiệm thanh toán mượt mà và khuyến khích nhà phát triển và nhà cung cấp dịch vụ châu Phi khám phá các mô hình kinh doanh mới, bao gồm mô hình doanh thu dựa trên thanh toán nhỏ. Họ cũng đóng góp vào tích hợp kinh tế vùng, thúc đẩy thương mại và đầu tư trong châu Phi.

3. Những thách thức đang đối mặt với việc áp dụng stablecoin tại châu Phi

Việc áp dụng quy mô lớn của stablecoins tại châu Phi vẫn đối mặt với một số thách thức, bao gồm quy định của chính phủ, tuân thủ, cơ sở hạ tầng, mối quan tâm của công chúng và sự tin tưởng.

Quy định và Tuân thủ:

Hiện tại, hầu hết các quốc gia châu Phi vẫn đang trong giai đoạn thăm dò liên quan đến quy định về tiền điện tử, thiếu các định nghĩa pháp lý và tài sản rõ ràng. Các chính phủ chủ yếu quan tâm đến rủi ro ổn định tài chính, đặc biệt là cách quản lý mối quan hệ giữa các stablecoin không được chốt bằng đồng nội tệ và nội tệ. Chẳng hạn, Ngân hàng Trung ương Nigeria lo ngại rằng việc áp dụng rộng rãi các stablecoin có thể làm suy yếu sự kiểm soát của họ đối với chính sách tiền tệ, dẫn đến dòng vốn chảy ra và tiếp tục phá giá đồng naira. Một số stablecoin được gắn với các tài sản như đô la Mỹ và nếu dự trữ hỗ trợ các stablecoin này không được quản lý đúng cách, chúng có thể gây ra sự hoảng loạn tài chính tiềm ẩn, gây ra sự bất ổn cho hệ thống tài chính, đặc biệt là khi stablecoin được sử dụng rộng rãi cho các giao dịch hoặc tiết kiệm. Ngoài ra, ẩn danh liên quan đến một số loại tiền điện tử có thể tạo điều kiện cho các hoạt động tội phạm, chẳng hạn như rửa tiền hoặc tài trợ cho các giao dịch bất hợp pháp, ảnh hưởng đến sự ổn định và bảo mật tài chính. Rõ ràng, một khung pháp lý được xác định rõ ràng và các biện pháp bảo vệ pháp lý cho stablecoin là rất quan trọng cho sự phát triển của chúng.

Tình hình quy định về tiền điện tử ở các nước châu Phi cận Sahara (Nguồn: UNDP)

Hạ tầng hạn chế:

Sự phát triển của nền kinh tế số phụ thuộc nhiều vào mạng di động (4G/5G) và kết nối internet. Hiện nay, phạm vi mạng 4G tại châu Phi chỉ đạt khoảng 50%, thấp hơn so với trung bình toàn cầu và một số khu vực vẫn phụ thuộc vào mạng 2G lỗi thời. Trong khi việc sử dụng internet tương đối cao ở các nước phát triển hơn như Nam Phi, tỉ lệ thông tin trên internet toàn cục ở châu Phi chỉ đạt khoảng 30%. Cơ sở hạ tầng hạn chế này đặt ra một thách thức đáng kể đối với sự phát triển của nền kinh tế số và sự áp dụng rộng rãi hơn của stablecoin trên toàn lục địa.

Phủ sóng mạng di động toàn cầu (Nguồn: Liên minh Viễn thông Quốc tế)

Tỷ lệ người dùng Internet là phần trăm dân số (Nguồn: Ngân hàng Thế giới)

Mối quan tâm xã hội và giáo dục:

Việc ẩn danh liên quan đến các giao dịch tiền điện tử thường làm dấy lên lo ngại về các hoạt động tội phạm. Lừa đảo tấn công phi kỹ thuật, tấn công lừa đảo và âm mưu đầu tư gian lận nhắm vào stablecoin có thể tác động đáng kể đến người mới. Các cá nhân sống ở khu vực nông thôn hoặc những người hạn chế tiếp xúc với công nghệ có thể ít quen thuộc hơn với stablecoin hoặc tiền điện tử, điều này có thể cản trở việc áp dụng rộng rãi và khiến họ dễ bị gian lận hoặc thông tin sai lệch hơn. Hiểu cách thức hoạt động của stablecoin, cùng với rủi ro và lợi ích của chúng, đòi hỏi một mức độ hiểu biết về tài chính nhất định. Điều này nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường các chiến dịch nâng cao nhận thức và giáo dục tài chính cơ bản có mục tiêu của các chính phủ hoặc các tổ chức có liên quan. Ngoài ra, ngay cả các stablecoin được gắn với tiền tệ fiat cũng có thể gặp phải một số mức độ biến động giá, điều này có thể tạo ra sự e ngại cho người dùng tiềm năng, đặc biệt là những người không quen thuộc với thị trường tiền điện tử hoặc với nguồn tài chính hạn chế.

4. Case Studies

OnAfriq (MFS Africa)

OnAfriq (trước đây là MFS Africa) là nền tảng thanh toán xuyên biên giới lớn nhất châu Phi, được thành lập vào năm 2009, cam kết thúc đẩy nền kinh tế số của lục địa thông qua các giải pháp thanh toán số và dịch vụ tài chính. Với chi nhánh tại các nền kinh tế chính như Nigeria, Nam Phi và Ghana, các dịch vụ cốt lõi của nó bao gồm ví điện tử, giải pháp thanh toán xuyên biên giới, dịch vụ stablecoin và các sản phẩm fintech.

Kể từ năm 2024, OnAfriq phục vụ hơn 500 triệu người dùng trên hơn 40 quốc gia châu Phi. Người dùng cá nhân tận dụng OnAfriq cho các giao dịch hàng ngày, chuyển tiền qua biên giới và thanh toán micro, trong khi doanh nghiệp sử dụng các giải pháp thanh toán qua biên giới và dịch vụ thu tiền của nó, đặc biệt cho các giao dịch với các nhà cung cấp và khách hàng nước ngoài. Nền tảng hỗ trợ nhiều loại stablecoin, bao gồm USDC, USDT, DAI và EURC, và đã phát hành AfriqCoin, một stablecoin với giá đóng dấu USD dành riêng cho thanh toán qua biên giới, với phí giao dịch thấp nhất từ 0.5% đến 1%.

OnAfriq hợp tác với các tổ chức tài chính quốc tế và ngân hàng địa phương, bao gồm Visa, Mastercard, Ecobank và Stanbic Bank, và hợp tác với nhà cung cấp stablecoin Circle để tận dụng sự ổn định và sự chấp nhận rộng rãi của USDC để mở rộng hoạt động tại Châu Phi. Nền tảng hỗ trợ thanh toán, chuyển khoản và lưu trữ USDC, và cung cấp các sản phẩm DeFi như tiền gửi sinh lợi cao, cho vay và quản lý tài sản.

OnAfriq đã nâng cao đáng kể sự bao gồm tài chính tại Châu Phi, với hơn 500 triệu người dùng ví điện tử, hầu hết trong số họ trước đây không có tài khoản ngân hàng. Nền tảng đã cung cấp giáo dục tài chính và đào tạo cho hơn 1 triệu người, giúp cải thiện ý thức tài chính. Bằng cách sử dụng nền tảng thanh toán số của mình và stablecoin như AfriqCoin, OnAfriq đã cải thiện hiệu quả thanh toán xuyên biên giới, giảm chi phí và thúc đẩy thương mại trong và ngoài khu vực, giảm thời gian xử lý chỉ còn khoảng hai phút. Ngoài ra, OnAfriq cung cấp dịch vụ cổng thanh toán cho các nền tảng thương mại điện tử và nhà cung cấp địa phương, hỗ trợ giao dịch trực tuyến và phát triển các chợ trực tuyến. Trong tương lai, OnAfriq dự định ra mắt nhiều sản phẩm đổi mới hơn, như bảo hiểm số và vay tài chính phi tập trung, để tiếp tục thúc đẩy quá trình chuyển đổi kinh tế số của Châu Phi.

AZA Finance

AZA Finance, được thành lập vào năm 2013, là công ty fintech hàng đầu tại thị trường châu Phi, chuyên về các giải pháp thanh toán và ngoại hối xuyên biên giới. Bằng cách tận dụng nền tảng công nghệ tiên tiến của mình, công ty đã tối ưu hóa các quy trình thanh toán xuyên biên giới, tăng cường thanh khoản giữa châu Phi và các khu vực toàn cầu khác. Tính đến năm 2024, nền tảng của AZA Finance đã xử lý hơn 15 triệu giao dịch, tổng giá trị 9 tỷ USD, với hơn 1,5 triệu người dùng trên 183 quốc gia.

Các giải pháp thanh toán vượt biên của AZA Finance đã hỗ trợ việc triển khai Khu vực Thương mại Tự do Liên châu Phi (AfCFTA). Bằng cách tối ưu hóa quy trình thanh toán vượt biên và giảm chi phí giao dịch, AZA Finance đã cung cấp sự hỗ trợ mạnh mẽ cho hoạt động thương mại giữa các quốc gia thành viên AfCFTA, từ đó thúc đẩy quá trình hội nhập kinh tế vùng lãnh thổ tại châu Phi.

Trên nền tảng thanh toán của mình, AZA Finance hỗ trợ cả USDC và USDT. Vào năm 2023, stablecoins chiếm 30% tổng lượng giao dịch trên nền tảng, phản ánh nhu cầu mạnh mẽ và sự chấp nhận của stablecoins trên thị trường.

WSPN

WSPN (Worldwide Stablecoin Payment Network) là một công ty thanh toán kỹ thuật số toàn cầu tập trung vào việc thúc đẩy thanh toán kỹ thuật số và sự bao gồm tài chính trong tương lai bằng cách cung cấp các giải pháp thanh toán kỹ thuật số minh bạch, nhanh chóng và hiệu quả được cung cấp bởi Công nghệ Sổ cái Phân tán (DLT) mới nhất. Công ty đã thành công trong việc gọi vốn 30 triệu đô la trong vòng gọi vốn khởi đầu, với các nhà đầu tư đáng chú ý bao gồm Foresight Venture và Folius Ventures.

Trong bối cảnh thanh toán kỹ thuật số toàn cầu, WSPN đã đạt được một mốc quan trọng trong chiến lược toàn cầu hóa của mình thông qua việc nhập cuộc vào thị trường châu Phi thông qua một đối tác sáng tạo với ví AA, StableWallet. Sự hợp tác này đã đặt nền móng vững chắc cho việc thâm nhập thị trường và mục tiêu bao gồm tài chính của WSPN tại châu Phi.

Thông qua các hoạt động quảng bá đa dạng, sự đối tác giữa WSPN và StableWallet đã thu hút một số lượng đáng kể người dùng mới đăng ký và sử dụng WUSD. Những người dùng này không chỉ được hưởng lợi từ các chức năng thanh toán tiện lợi của stablecoin WSPN mà còn được tận hưởng phần thưởng WUSD hậu hĩnh.

Ngoài ra, WSPN dự định tăng cường trải nghiệm người dùng và thúc đẩy việc áp dụng WUSD trên thị trường châu Phi thông qua việc hợp tác với nhiều dự án hơn và giới thiệu các tính năng sáng tạo như cộng đồng ứng dụng mini Telegram. Ví tiền, sử dụng công nghệ trừu tượng hóa tài khoản, làm cho việc sử dụng WUSD trở nên dễ dàng hơn và cung cấp cho người dùng trải nghiệm thanh toán liên chuỗi mượt mà.

Sự hợp tác này đã chứng minh sự thành công của WSPN trên thị trường châu Phi, không chỉ qua sự tăng trưởng nhanh chóng về số lượng người dùng mà còn qua khả năng mang sự bao gồm tài chính đến các thị trường địa phương thông qua công nghệ stablecoin. Trong tương lai, WSPN sẽ tiếp tục thúc đẩy sự đổi mới thanh toán số tại châu Phi và các thị trường toàn cầu khác bằng cách hợp tác với đối tác trên toàn cầu, xây dựng một hệ sinh thái thanh toán số minh bạch, hiệu quả và thân thiện với người dùng hơn.

Triển vọng trong tương lai:

Sự thành công của OnAfriq, AZA Finance và WSPN cho thấy stablecoin có thể cải thiện dịch vụ tài chính và thúc đẩy phát triển kinh tế ở châu Phi. Đối với các ngành công nghiệp khác và các công ty công nghệ tại châu Phi, những điểm vào chính nằm ở các lĩnh vực sau:

1. Nâng cấp Cơ sở Hạ tầng Tài chính: Phát triển cơ sở hạ tầng blockchain địa phương để tăng cường khả năng xử lý giao dịch và bảo mật là rất quan trọng để hỗ trợ các giao dịch stablecoin. Ngoài ra, việc thúc đẩy tính tương tác giữa các tổ chức tài chính và củng cố sự hợp tác giữa ngân hàng và các tổ chức tài chính không thuộc ngân hàng sẽ giúp tạo ra một mạng lưới thanh toán rộng lớn hơn. Khuyến khích việc áp dụng ví điện tử hỗ trợ lưu trữ và chuyển giao stablecoin, đồng thời từ từ giới thiệu DeFi và các hạ tầng tài chính trên chuỗi khác, có thể cải thiện tính tiện lợi và khả năng sử dụng.
2. Mở rộng Chính sách và Khung pháp lý: Giống như AZA Finance, hỗ trợ thanh toán stablecoin trong khi tuân thủ quy định tài chính quốc tế và địa phương, cần khuyến khích chính phủ thiết lập hướng dẫn rõ ràng về việc sử dụng và giao dịch stablecoin. Điều này sẽ đảm bảo không gian hoạt động hợp pháp và ngăn chặn các hoạt động bất hợp pháp. Đẩy mạnh hợp tác khu vực để phát triển các tiêu chuẩn quy định chung cũng quan trọng để hợp pháp hóa và tiêu chuẩn hóa thanh toán stablecoin qua biên giới.
3. Tăng cường nhận thức và chấp nhận công cộng và kinh doanh về Stablecoins: Các nỗ lực giáo dục người dùng và quảng bá của OnAfriq đã nâng cao nhận thức và chấp nhận của công chúng đối với Stablecoins. Tổ chức các hoạt động giáo dục trực tuyến và ngoại tuyến, chiến dịch truyền thông và chương trình giáo dục tài chính có thể giúp công chúng hiểu rõ các lợi ích và cách sử dụng của Stablecoins. Hợp tác với các doanh nghiệp địa phương để khuyến khích chấp nhận Stablecoins là một phương thức thanh toán sẽ tiếp tục tăng sử dụng Stablecoins trong các giao dịch thương mại. Quảng bá việc sử dụng Stablecoins trong các giao dịch hàng ngày, như thanh toán hóa đơn và mua hàng và dịch vụ, có thể tiếp tục thúc đẩy việc áp dụng của chúng trong cuộc sống hàng ngày.

4. Tăng cường Hợp tác và Xây dựng Đối tác Mạnh mẽ: Sự hợp tác của OnAfriq với nhà phát hành stablecoin toàn cầu Circle đã nâng cao tính cạnh tranh trong thị trường thanh toán toàn cầu. Đối tác với các nhà phát hành stablecoin như Circle và Tether để giới thiệu thêm tùy chọn stablecoin có thể mở rộng các kịch bản ứng dụng. Hợp tác với các công ty blockchain và fintech để cải thiện khả năng kỹ thuật và tối ưu hóa hệ thống thanh toán và giao dịch cũng rất quan trọng. Thiết lập mối quan hệ với các tổ chức tài chính quốc tế sẽ giúp thúc đẩy việc sử dụng stablecoin và mở rộng mạng lưới thanh toán toàn cầu.

5. Tham khảo

Báo cáo mới từ Endeavor Nigeria cho biết hệ sinh thái công nghệ ở châu Phi đang chuẩn bị cho sự phát triển vượt bậc

https://nigeria.endeavor.org/new-report-from-endeavor-nigeria-says-africas-technology-ecosystem-is-poised-for-exponential-growth/

Sức mạnh số hóa tại châu Phi

https://36kr.com/p/1725093740545

Nghiên cứu: Thị trường thanh toán số tại Châu Phi dự kiến sẽ vượt qua 195 tỷ đô la

https://m.mpaypass.com.cn/news/202408/09111348.html

《Báo Cáo Tình Hình Ngành Cá Cược Di Động》 — — GSMA

https://www.gsma.com/sotir/wp-content/uploads/2024/03/GSMA-SOTIR-2024_Report.pdf

Báo cáo Địa lý Tiền điện tử 2023 - Chainalysis

https://go.chainalysis.com/geography-of-cryptocurrency-2023.html

Tiền điện tử tại châu Phi — — UNDP

https://www.undp.org/africa/publications/cryptocurrency-africa-alternative-opportunities-advancing-sustainable-development-goals

Stablecoins tìm thấy một trường hợp sử dụng trong các thị trường biến động nhất của Châu Phi

https://restofworld.org/2021/stablecoins-find-a-use-case-in-africas-most-volatile-markets/

fintech và tài sản crypto ở Cộng hòa Trung Phi - IMF

https://www.elibrary.imf.org/downloadpdf/journals/002/2023/156/article-A001-en.xml

Thông báo:

1. Bài viết này được tái bản từ [[](https://medium.com/)[WSPN](https://medium.com/)\]. Tất cả bản quyền thuộc về tác giả gốc [WSPN]. Nếu có ý kiến phản đối về việc tái in này, vui lòng liên hệ với Cổng Họcđội ngũ và họ sẽ xử lý nhanh chóng.
2. Miễn trách nhiệm về trách nhiệm: Quan điểm và ý kiến được diễn đạt trong bài viết này chỉ thuộc về tác giả và không đại diện cho bất kỳ lời khuyên đầu tư nào.
3. Nhóm Gate Learn thực hiện việc dịch bài viết sang các ngôn ngữ khác. Việc sao chép, phân phối hoặc đạo văn các bài viết đã được dịch là nghiêm cấm trừ khi có được sự đồng ý.