Quá trình phát triển của thị trường stablecoin tại LatAm: Từ giai đoạn sống còn đến giai đoạn tăng trưởng

Khu vực Mỹ Latinh đang trải qua một cuộc cách mạng hạ tầng tài chính, khởi nguồn từ sự suy yếu của các đồng nội tệ. Báo cáo này mang đến một cái nhìn toàn diện về thị trường stablecoin trong khu vực, dựa trên dữ liệu kinh tế vĩ mô, hoạt động on-chain và chính sách pháp lý từ năm 2024 đến 2025. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng Mỹ Latinh đã vượt qua giai đoạn đô la hóa thụ động ban đầu và hiện đang tăng tốc chuyển mình thành hệ sinh thái tài chính lấy Web3 làm động lực.

Ở tầm vĩ mô, lạm phát 178% tại Argentina và khối lượng giao dịch crypto 300 tỷ USD của Brazil đã biến stablecoin thành công cụ sống còn và tối ưu hóa hiệu quả. Về vi mô, thị trường đang hình thành lớp tổ chức tài chính mới—Crypto Neobank. Khác với các “ông lớn” fintech truyền thống như Nubank, Crypto Neobank tận dụng mạng lưới không phí giao dịch như Plasma (bảo chứng bởi Tether) và lợi suất DeFi để lấp đầy khoảng trống giữa ngân hàng truyền thống và đầu cơ crypto thuần túy. Báo cáo này xác định cơ hội alpha tiếp theo cho lĩnh vực crypto Mỹ Latinh: cách hạ tầng Web3 có thể tận dụng 1,5 nghìn tỷ USD giao dịch để tái tạo—và thậm chí vượt qua—tốc độ tăng trưởng bùng nổ của fintech truyền thống.

1. Tái cấu trúc câu chuyện vĩ mô

Để hiểu rõ động lực thị trường tại Mỹ Latinh, cần vượt qua góc nhìn công nghệ từ Bắc Mỹ hoặc châu Âu. Tại đây, stablecoin nổi lên là hệ quả trực tiếp của bất cân đối vĩ mô. Động lực cốt lõi là sinh tồn và hiệu quả, và ứng dụng Web3 đang biến nhu cầu sinh tồn thụ động thành tiến bộ tài chính chủ động.

1.1 Khủng hoảng tiền tệ và mất chức năng lưu trữ giá trị

Lạm phát là chất xúc tác mạnh nhất cho quá trình đô la hóa bằng crypto tại Mỹ Latinh, với Argentina và Venezuela là hai ví dụ tiêu biểu.

Mặc dù chính quyền Milei thúc đẩy cải cách kinh tế quyết liệt, lạm phát hàng năm của Argentina vẫn ở mức 178% (2024–2025), đồng peso mất 51,6% giá trị so với USD chỉ trong 12 tháng. Trong bối cảnh này, stablecoin đã chuyển từ kênh đầu tư sang đơn vị tính toán thực tế. Dữ liệu on-chain cho thấy giao dịch stablecoin chiếm 61,8% tổng khối lượng tại Argentina—cao hơn nhiều so với trung bình toàn cầu. Nhu cầu stablecoin biến động mạnh theo tỷ giá: mỗi khi tỷ giá vượt ngưỡng tâm lý, lượng mua stablecoin hàng tháng trên sàn lại vượt 10 triệu USD.

Ở Venezuela, khi đồng bolivar tiếp tục mất giá, Tether trở thành phương tiện thanh toán phổ biến trong đời sống hàng ngày, từ siêu thị đến bất động sản. Số liệu cho thấy mối tương quan nghịch mạnh giữa tỷ giá fiat và dòng vốn crypto, với stablecoin xây dựng một hệ thống tài chính song song, tách biệt khỏi chính sách tiền tệ nhà nước.

1.2 Loại trừ tài chính và khoảng trống cho 122 triệu người trưởng thành

Bên cạnh lạm phát, loại trừ tài chính vẫn là vấn đề lớn. Mỹ Latinh có 122 triệu người trưởng thành—chiếm 26% dân số—không có tài khoản ngân hàng. Nhóm này bị loại khỏi hệ thống ngân hàng truyền thống do yêu cầu số dư tối thiểu, thủ tục phức tạp và vị trí địa lý xa xôi.

Bối cảnh này thúc đẩy mô hình ngân hàng mới. Thành công của Nubank cho thấy sức mạnh của ngân hàng di động không chi nhánh, phí thấp—thu hút 122 triệu người dùng trong vòng một thập kỷ, vốn hóa 70 tỷ USD, phủ 60% dân số trưởng thành Brazil.

Crypto Neobank giờ đây tái định nghĩa mô hình này. Nubank giải quyết bài toán tiếp cận, nhưng tài khoản vẫn tính bằng nội tệ và lãi suất tiết kiệm thường thấp hơn lạm phát. Ngược lại, neobank Web3 cung cấp tài khoản stablecoin USD không cần giấy phép ngân hàng, tích hợp DeFi để mang lại lợi suất 8–10%/năm bằng USD—giải pháp hấp dẫn tại các nền kinh tế lạm phát cao.

1.3 Kinh tế kiều hối: Giảm chi phí, tăng hiệu quả

Mỹ Latinh là một trong những khu vực nhận kiều hối lớn nhất thế giới, với dòng tiền vào hơn 160 tỷ USD/năm. Kiều hối truyền thống thường chịu phí 5–6% và mất nhiều ngày để hoàn tất—làm thất thoát gần 10 tỷ USD phí mỗi năm.

Tại hành lang Mỹ–Mexico—kênh chuyển tiền lớn nhất thế giới—Bitso đã xử lý hơn 6,5 tỷ USD, chiếm 10% tổng giá trị. Chuyển tiền qua blockchain giúp giảm phí xuống còn 1 USD hoặc vài cent, rút ngắn thời gian từ vài ngày xuống vài giây. Bước nhảy vọt về hiệu quả này là yếu tố thay đổi cuộc chơi cho tài chính khu vực.

2. Độ sâu thị trường và hoạt động on-chain

Dữ liệu 2024–2025 cho thấy Mỹ Latinh phát triển mô hình tiếp nhận crypto đặc thù: giao dịch tần suất cao, quy mô lớn, tổ chức hóa mạnh.

2.1 Khối lượng giao dịch và tăng trưởng bền vững

Tổng hợp số liệu cho thấy từ 07/2022 đến 06/2025, Mỹ Latinh đạt gần 1,5 nghìn tỷ USD khối lượng giao dịch crypto, tăng trưởng 42,5%/năm. Dù thị trường toàn cầu biến động, tăng trưởng tại đây vẫn vững vàng. Tháng 12/2024, khối lượng giao dịch hàng tháng đạt kỷ lục 87,7 tỷ USD—khẳng định động lực tăng trưởng đến từ nhu cầu nội tại, không chỉ do chu kỳ bull market toàn cầu.

2.2 Sự thống trị tổ chức tại Brazil và làn sóng bán lẻ tại Argentina

Cấu trúc thị trường giữa các quốc gia có sự khác biệt rõ rệt:

Brazil dẫn đầu với khoảng 318,8 tỷ USD tài sản crypto—gần 1/3 tổng khu vực. Ngân hàng trung ương Brazil cho biết khoảng 90% dòng tiền crypto là stablecoin, phản ánh thị trường tổ chức: stablecoin chủ yếu dùng cho thanh toán doanh nghiệp, xuyên biên giới, quản lý thanh khoản, thay vì đầu cơ bán lẻ.

Argentina xếp thứ hai, với 91,1–93,9 tỷ USD, chủ yếu do người dùng bán lẻ dùng crypto để phòng ngừa lạm phát hàng ngày.

2.3 Xu hướng nền tảng: Sàn giao dịch tập trung chiếm ưu thế

Người dùng Mỹ Latinh dựa chủ yếu vào sàn giao dịch tập trung, với 68,7% giao dịch diễn ra trên các nền tảng này—cao thứ hai toàn cầu.

Xu hướng này có ý nghĩa chiến lược cho dự án Web3 muốn gia nhập thị trường. Cách tiếp cận tối ưu là hợp tác với nền tảng nội địa như Mercado Bitcoin, Bitso—cung cấp kênh fiat tuân thủ và xây dựng niềm tin. Crypto Neobank nên hợp tác thay vì cạnh tranh trực tiếp về kênh nạp/rút fiat, tận dụng lượng người dùng lớn của các sàn này.

3. Quá trình tiến hóa tài sản

Thị trường Mỹ Latinh vừa có stablecoin toàn cầu, vừa xuất hiện tài sản nội địa sáng tạo, và đang dịch chuyển từ bảo toàn sang tăng trưởng tài sản.

3.1 Tether và USDC: Nhà dẫn đầu thị trường

Tether duy trì vị thế thống trị trên thị trường OTC và phi tập trung nhờ đi trước và thanh khoản mạnh. Tại OTC Venezuela, Argentina, Tether là đơn vị định giá chủ yếu. Dữ liệu thuế Brazil cho thấy Tether chiếm 2/3 tổng giao dịch khai báo, là công cụ vượt kiểm soát vốn nhờ khả năng chống kiểm duyệt và phổ biến rộng.

USDC mở rộng nhanh qua các kênh tuân thủ. Circle hợp tác với Mercado Pago, Bitso giúp USDC thành tài sản ưu tiên cho thanh toán tổ chức, Bitso ghi nhận cuối 2024, USDC là tài sản được mua nhiều nhất (24%), vượt qua cả Bitcoin.

3.2 Stablecoin nội tệ là cầu nối

Stablecoin neo nội tệ Mỹ Latinh ngày càng phổ biến (2024–2025), giải quyết ma sát giữa hệ thanh toán nội địa và blockchain.

Mercado Libre ra mắt Meli Dólar tại Brazil là bước ngoặt, giúp stablecoin thâm nhập mua sắm hàng ngày cho hàng chục triệu người qua Mercado Pago, đồng thời là phương tiện hoàn tiền thẻ tín dụng—giảm rào cản gia nhập. Stablecoin peso, real của Num Finance hỗ trợ giao dịch chênh lệch giá và DeFi doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp địa phương quản lý thanh khoản on-chain không gặp rủi ro tỷ giá.

3.3 Tài sản sinh lợi và tích hợp DeFi: Xu hướng mới

Đây là cơ hội alpha tiếp theo cho Mỹ Latinh. Ngân hàng truyền thống trả lãi USD thấp, trong khi neobank Web3 tích hợp DeFi tái định nghĩa sản phẩm tiết kiệm.

Ví dụ, EtherFi dùng TVL hàng tỷ USD để ra mắt thẻ tín dụng. Người dùng staking crypto để nhận lợi suất và chi tiêu qua thẻ, cho phép vay và tiêu dùng mà không bán tài sản—vừa giữ tiềm năng tăng giá vừa giải quyết nhu cầu thanh khoản.

Ở các nước lạm phát cao, stablecoin USD tổng hợp như USDe trả lãi gốc 10–15%, rất hấp dẫn. So với tiền gửi real tại Nubank, lợi suất USD 10%/năm là bước ngoặt cho sản phẩm tiết kiệm truyền thống.

4. Những con đường phát triển khác biệt giữa các quốc gia

Khác biệt chính trị, kinh tế giữa các quốc gia Mỹ Latinh tạo ra các lộ trình phát triển stablecoin riêng biệt.

4.1 Brazil: Tuân thủ kết hợp đổi mới

Brazil nổi bật là thị trường trưởng thành, tuân thủ nhất khu vực. Năm 2025, dự án Drex CBDC của ngân hàng trung ương chuyển sang bán buôn, mở cơ hội bán lẻ cho stablecoin tư nhân.

Năm đó, Brazil áp thuế crypto thống nhất và xác định rõ stablecoin là ngoại tệ, tăng chi phí nhưng tạo chính danh cho ngành. Đơn vị đổi mới Neobankless xây dựng trên Solana, đơn giản hóa blockchain ở giao diện người dùng, tích hợp trực tiếp với hệ thống thanh toán PIX. Người dùng nạp real sẽ tự động chuyển sang USDC sinh lợi suất—trải nghiệm Web2 trên nền Web3, thách thức thói quen fintech truyền thống.

4.2 Argentina: Phòng thí nghiệm tự do hóa

Chính sách đăng ký nhà cung cấp dịch vụ tài sản ảo dưới thời Milei tăng rào cản tuân thủ nhưng ngầm cho phép stablecoin USD cạnh tranh như tiền tệ. Chương trình hợp thức hóa tài sản đã chính danh hóa lượng lớn stablecoin từng thuộc thị trường xám.

Lemon Cash giải quyết thanh toán cuối cùng bằng thẻ ghi nợ crypto, cho phép nhận lợi suất USDC và chỉ đổi sang peso tại điểm bán. Mô hình này hấp dẫn trong môi trường lạm phát cao, giảm tối đa tiếp xúc với nội tệ.

4.3 Mexico và Venezuela: Câu chuyện hai thái cực

Luật Fintech và hạn chế của ngân hàng trung ương Mexico tạo khoảng cách giữa ngân hàng và doanh nghiệp crypto. Bitso và các đơn vị khác chuyển sang B2B, dùng stablecoin làm cầu nối chuyển tiền Mỹ–Mexico, vượt qua ngân hàng truyền thống kém hiệu quả.

Venezuela, giữa bối cảnh bị tái áp đặt trừng phạt, Tether thậm chí được dùng để thanh toán xuất khẩu dầu. Ở bán lẻ, nền tảng P2P của Binance vẫn là nguồn ngoại tệ chủ yếu, thị trường ưu tiên tuyệt đối stablecoin USD tư nhân thay vì đồng petro chính thức đã thất bại.

5. Từ tài chính truyền thống đến Crypto Neobank

Mỹ Latinh đang ở bước ngoặt, chuyển mình từ fintech truyền thống sang Crypto Neobank—một bước nhảy không chỉ về công nghệ mà còn về mô hình kinh doanh.

5.1 Khoảng cách định giá và cơ hội alpha

Định giá 70 tỷ USD của Nubank, 75 tỷ USD của Revolut xác thực tính khả thi của ngân hàng số tại Mỹ Latinh. Ngược lại, toàn bộ lĩnh vực neobank Web3 chỉ dưới 5 tỷ USD—bằng 7% vốn hóa của Nubank.

Đây là khoảng cách giá trị lớn. Nếu Crypto Neobank thu hút được 10% người dùng của Nubank và tận dụng hiệu quả đơn vị vượt trội, định giá có thể tăng 10–30 lần.

5.2 Hạ tầng thế hệ mới: Cuộc cách mạng không phí giao dịch

Phí gas từ lâu là rào cản lớn cho thanh toán crypto. Plasma và Plasma One (bảo chứng bởi Tether) đã loại bỏ hoàn toàn phí gas cho chuyển Tether—xóa rào cản tâm lý, tài chính lớn nhất với thanh toán crypto.

Chỉ sau 20 ngày ra mắt, tổng giá trị khóa của Plasma vượt 5 tỷ USD, chứng minh hạ tầng cấp ngân hàng có thể hút vốn cực nhanh. Mô hình tích hợp “hạ tầng + neobank” này có thể thành tiêu chuẩn ngành.

5.3 Đột phá mô hình kinh doanh

Crypto Neobank sở hữu ba lợi thế so với ngân hàng truyền thống:

• Tốc độ thanh toán: Từ SWIFT 3–5 ngày xuống blockchain tức thì.
• Đồng tiền tài khoản: Từ nội tệ mất giá sang stablecoin USD chống lạm phát.
• Nguồn lợi suất: Từ chênh lệch lãi suất sang chia sẻ lợi suất DeFi gốc cho người dùng.

Với người dùng Mỹ Latinh, đây không chỉ là trải nghiệm tốt hơn—mà còn là giải pháp sống còn để bảo toàn tài sản.

6. Thách thức, chiến lược và triển vọng cuối cùng

6.1 Thách thức và chiến lược đột phá

Dù triển vọng tích cực, tình trạng đóng tài khoản ngân hàng với doanh nghiệp crypto vì lý do tuân thủ vẫn diễn ra ở Mexico và Colombia. Sự phân mảnh pháp lý rõ rệt, chi phí tuân thủ xuyên biên giới còn cao.

Dự án Web3 nhắm Mỹ Latinh nên theo chiến lược tập trung:

• Ưu tiên Brazil: Với 31% khối lượng crypto khu vực và hạ tầng thanh toán mạnh, Brazil là thị trường then chốt.
• Bắt đầu từ ngách: Đừng phục vụ tất cả ngay từ đầu. Chiếm lĩnh một cộng đồng trước rồi mở rộng.
• Lan tỏa viral: Nubank tăng trưởng 90% nhờ truyền miệng. Crypto Neobank nên tận dụng ưu đãi on-chain để kích thích tăng trưởng lan tỏa trên WhatsApp.

6.2 Triển vọng thị trường

Dựa trên phân tích, dưới đây là dự báo ngắn và trung hạn cho thị trường stablecoin:

• Stablecoin tư nhân sẽ thay thế CBDC: Drex của Brazil rút khỏi bán lẻ, stablecoin tư nhân tuân thủ sẽ trở thành fiat số.
• Tài sản sinh lợi sẽ thành xu hướng chính: Stablecoin không sinh lợi sẽ cạnh tranh với trái phiếu kho bạc Mỹ token hóa và tài sản tạo lợi suất khác. Người dùng Mỹ Latinh sẽ ưu tiên tài sản vừa phòng ngừa lạm phát vừa sinh lời.
• Phân tầng thị trường: Thị trường sẽ chia hai—một whitelist tích hợp ngân hàng tuân thủ cao, một thị trường xám P2P thu hẹp nhưng vẫn tồn tại.

Kết luận

Thị trường stablecoin Mỹ Latinh là “bãi thử” fintech số một thế giới. Ở đây, stablecoin không phải xa xỉ mà là phao cứu sinh. Từ lưới an toàn số cho người Argentina đến công cụ thanh toán xuyên biên giới cho các tập đoàn tài chính Brazil, stablecoin đang tái cấu trúc hệ mạch tài chính khu vực.

Với khung pháp lý mới năm 2025 và sự trỗi dậy của Crypto Neobank, Mỹ Latinh sẵn sàng trở thành khu vực đầu tiên trên thế giới ứng dụng stablecoin thương mại quy mô lớn. Với nhà đầu tư, cửa sổ cơ hội chỉ còn 12–18 tháng. Ai tái hiện trải nghiệm Nubank trên Web3 trước 2026 sẽ trở thành “gã khổng lồ” 100 tỷ USD tiếp theo. Cuộc đua đã bắt đầu—Mỹ Latinh là mỏ vàng chưa ai khai phá.

Tuyên bố:

1. Bài viết này được đăng lại từ [TechFlow]. Bản quyền thuộc về tác giả gốc [@ BlazingKevin_, Nhà nghiên cứu tại Movemaker]. Nếu có ý kiến về việc đăng lại, vui lòng liên hệ nhóm Gate Learn để được xử lý kịp thời.
2. Miễn trừ trách nhiệm: Quan điểm trong bài viết chỉ thuộc về tác giả và không phải khuyến nghị đầu tư.
3. Các bản dịch sang ngôn ngữ khác do đội ngũ Gate Learn thực hiện. Trừ khi Gate được dẫn nguồn, các bài dịch không được sao chép, phân phối hoặc đạo văn.